Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về luật bóng đá 11 người, phiên bản mới nhất năm 2025 do FIFA ban hành. Hiểu rõ luật chơi là điều cần thiết để thưởng thức trọn vẹn môn thể thao vua này, cho dù bạn là người chơi, huấn luyện viên hay chỉ đơn giản là một người hâm mộ. Thể Thao Trực Tiếp sẽ đi sâu vào từng điều luật quan trọng, giúp bạn nắm vững các quy tắc cơ bản cũng như những quy định phức tạp hơn.
Luật bóng đá 11 người Điều 1: Quy định sân thi đấu
Luật bóng đá 11 người bao gồm 13 điều khoản quy định về sân thi đấu. Dưới đây là các nội dung chính:
- Mặt sân: Sân thi đấu phải sử dụng cỏ tự nhiên hoặc cỏ nhân tạo đạt chuẩn theo điều lệ giải đấu. Nếu là các trận quốc tế hoặc cấp đội tuyển quốc gia, mặt cỏ nhân tạo phải đạt chuẩn quốc tế hoặc tiêu chuẩn FIFA.
- Đường giới hạn và điểm đánh dấu: Sân thi đấu hình chữ nhật, được đánh dấu bởi các đường biên dọc, biên ngang, đường giữa sân và tâm sân.
- Kích thước sân: Chiều dài sân từ 90 đến 120m, chiều rộng từ 45 đến 90m. Các đường giới hạn không rộng quá 12cm.
- Kích thước sân quốc tế: Sân thi đấu quốc tế có chiều dài từ 100 đến 110m, chiều rộng từ 64 đến 75m.
- Khu vực cầu môn: Hai đoạn thẳng dài 5,5m vuông góc với đường biên ngang, cách mép trong mỗi cột dọc 5,5m, tạo thành khu vực cầu môn.
- Khu phạt đền: Giới hạn bởi hai đoạn thẳng dài 16,5m vuông góc với đường biên ngang. Tâm phạt đền cách điểm giữa đường biên ngang 11m.
- Cột cờ góc và cung phạt góc: Được quy định rõ ràng về vị trí và hình thức.
- Tiêu chuẩn cầu môn: Khung cầu môn đặt chính giữa mỗi đường biên ngang, với chiều cao 2,44m và chiều ngang 7,32m.
Các quy định này nhằm đảm bảo sự đồng nhất và công bằng trong thi đấu bóng đá.
Luật bóng đá 11 người Điều 2: Bóng thi đấu trên sân
Luật bóng đá quốc tế quy định rõ ràng về kích thước và chất lượng của bóng thi đấu. Cụ thể, chu vi quả bóng phải nằm trong khoảng từ 68 đến 70cm, và trọng lượng của bóng trước trận đấu phải từ 410 đến 450 gram.
FIFA cũng quy định chi tiết về việc thay thế bóng nếu bóng bị hỏng trong khi trận đấu đang diễn ra. Trọng tài là người duy nhất có quyền quyết định về việc sử dụng bóng.
Trong các trận đấu quốc tế, chỉ những quả bóng đã được FIFA kiểm tra và phê duyệt, có kèm chữ ký xác nhận, mới được phép sử dụng.
Luật bóng đá 11 người Điều 3: Số lượng cầu thủ trong sân
Theo quy định của FIFA, trong luật bóng đá 11 người, mỗi đội hình chính thức phải có 11 cầu thủ trên sân.
Luật thay người quy định rằng trong các giải đấu chính thức, mỗi đội được phép thay thế tối đa 3 cầu thủ. Đối với các giải đấu không chính thức, số lượng cầu thủ thay thế có thể lên đến 6 người hoặc nhiều hơn, tùy theo quy định của giải đấu.
Luật cũng chi tiết hóa các quy định về việc thay cầu thủ, bao gồm thay thế thủ môn trong trận đấu, cùng với các vi phạm, cách xử phạt, và các trường hợp truất quyền thi đấu của cầu thủ dự bị.
Luật bóng đá 11 người Điều 4: Trang phục của cầu thủ
Luật bóng đá quốc tế 11 người quy định chi tiết về trang phục cơ bản của cầu thủ khi thi đấu, bao gồm: áo thi đấu có tay, quần đùi, giày, tất dài, và bọc ống chân.
Trang phục của hai đội phải có màu sắc khác nhau để dễ dàng phân biệt giữa các đội và với tổ trọng tài.
Cầu thủ vi phạm quy định về trang phục sẽ bị xử phạt theo quy định chi tiết tại khoản 5.
Luật bóng đá 11 người Điều 5: Trọng tài trên sân
Luật bóng đá 11 người quy định chi tiết về quyền hạn và nhiệm vụ của trọng tài chính, bao gồm việc đưa ra các quyết định liên quan đến thi đấu và kiểm soát trận đấu.
Trọng tài có thẩm quyền quyết định về điều kiện sân thi đấu. Khi có sự cố thời tiết ảnh hưởng trực tiếp đến trận đấu, trọng tài sẽ quyết định liệu trận đấu có tiếp tục hay tạm dừng.
Trong trường hợp xảy ra sự cố như điều kiện sân bãi không đảm bảo, thời tiết bất lợi, hoặc các yếu tố khách quan như sự cố do khán giả gây ra, trọng tài là người quyết định có tiếp tục hay hủy bỏ trận đấu.
Trọng tài cũng có quyền quyết định về bóng thi đấu, các trang thiết bị phục vụ trận đấu, và xử lý các tình huống cầu thủ bị chấn thương, bao gồm việc dừng trận đấu hoặc yêu cầu đưa cầu thủ ra ngoài để chăm sóc.
Ngoài ra, trọng tài có quyền kiểm soát ai được phép có mặt trong khu vực thi đấu, bao gồm cả cầu thủ và các thành viên khác.
Luật bóng đá 11 người Điều 6: Trợ lý trọng tài
Luật bóng đá 11 người quy định mỗi trận đấu có 2 trợ lý trọng tài, với các nhiệm vụ cụ thể như sau:
- Xác định liệu bóng đã vượt qua các đường giới hạn hay chưa.
- Xác định đội nào được hưởng phạt góc, ném biên, hoặc phát bóng.
- Phát hiện lỗi việt vị của cầu thủ.
- Giám sát bóng và vị trí thủ môn trong các tình huống phạt đền.
- Hỗ trợ trọng tài chính trong việc thay người và các công tác khác liên quan đến trận đấu.
Trợ lý trọng tài đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ trọng tài chính và đảm bảo trận đấu diễn ra công bằng và chính xác.
Luật bóng đá 11 người Điều 7: Thời gian trận đấu
Luật bóng đá 11 người quy định mỗi trận đấu gồm 2 hiệp, mỗi hiệp kéo dài 45 phút. Thời gian nghỉ giữa hai hiệp được quy định trong điều lệ giải, nhưng không được vượt quá 15 phút.
Luật cũng quy định về thời gian bù giờ và việc kéo dài trận đấu trong trường hợp có quả phạt đền ở cuối hiệp đấu.
Luật bóng đá 11 người Điều 8: Quy định bắt đầu và bắt đầu lại trận đấu
Luật quy định chi tiết về các trường hợp thực hiện giao bóng, bao gồm: khi bắt đầu trận đấu, bắt đầu hiệp 2, bắt đầu mỗi hiệp phụ, và sau khi có bàn thắng được công nhận. Cầu thủ thực hiện giao bóng không được chạm vào bóng lần thứ hai trước khi bóng được chạm bởi cầu thủ khác.
Luật cũng quy định về thả bóng, được sử dụng để bắt đầu lại trận đấu sau khi tạm dừng. Trọng tài sẽ thả bóng tại vị trí bóng dừng trước đó, ngoại trừ khu vực cầu môn. Sau khi thả bóng, cầu thủ không được chạm bóng trước khi bóng chạm đất. Nếu bóng vượt ra khỏi đường biên mà chưa chạm cầu thủ nào, trọng tài sẽ thả bóng lại.
Nếu cầu thủ đá bóng trực tiếp vào cầu môn đối phương sau khi thả bóng, đội đối phương sẽ được quyền phát bóng lên.
Luật bóng đá 11 người Điều 9: Quy định bóng trong cuộc và bóng ngoài cuộc
Theo luật bóng đá 11 người, bóng được coi là ngoài cuộc khi hoàn toàn vượt qua đường biên dọc hoặc đường biên ngang, bất kể lăn trên mặt đất hay bay trên không.
Ngược lại, bóng được xem là trong cuộc từ khi trận đấu bắt đầu cho đến khi kết thúc, ngoại trừ những trường hợp bóng ra ngoài cuộc. Ngay cả khi bóng chạm cột dọc, xà ngang, cột cờ rồi bật trở lại sân, hoặc đập vào trọng tài hay trợ lý trọng tài đang đứng trong sân, bóng vẫn được tính là trong cuộc.
Luật bóng đá 11 người Điều 10: Bàn thắng bóng đá
Bàn thắng hợp lệ được công nhận khi quả bóng hoàn toàn vượt qua vạch cầu môn giữa hai cột dọc và dưới xà ngang. Trước mỗi giải đấu, điều lệ sẽ quy định cách thức xác định đội thắng trong trường hợp hòa, bao gồm: thi đấu hiệp phụ, sút luân lưu 11m, hoặc áp dụng luật bàn thắng trên sân khách.
Luật bóng đá 11 người Điều 11: Việt vị trong thi đấu
Theo luật bóng đá 11 người, cầu thủ bị vi phạm luật việt vị khi đứng gần đường biên ngang bên phần sân đối phương hơn quả bóng và gần hơn cầu thủ đối phương. Điều này có nghĩa là cầu thủ đứng gần cầu môn đối phương hơn so với cầu thủ đối phương gần nhất.
Cầu thủ không bị coi là việt vị khi đứng trong phần sân nhà, hoặc khi đứng ngang hàng với cầu thủ đối phương thứ hai hoặc với hai cầu thủ cuối cùng của đội bạn.
Trọng tài sẽ xác định xem cầu thủ có việt vị hay không và sẽ phạt khi cầu thủ vi phạm tham gia vào tình huống bóng, gây cản trở đối phương hoặc hưởng lợi từ vị trí việt vị.
Khi cầu thủ việt vị, đối phương sẽ được hưởng quả đá phạt gián tiếp theo quyết định của trọng tài.
Luật bóng đá 11 người Điều 12: Lỗi và hành vi khiếm nhã trong sân 11 người
Nhiều loại lỗi khác nhau có thể xảy ra trong trận đấu, dẫn đến các hình phạt khác nhau.
Lỗi phạt trực tiếp
Trọng tài sẽ đánh giá tình huống phạm lỗi của cầu thủ. Các lỗi bị xử phạt trực tiếp bao gồm: nhảy vào cầu thủ đối phương, đá hoặc cố gắng đá cầu thủ đối phương; ngáng hoặc cố ngáng cầu thủ đối phương; chèn, đẩy, xoạc đối phương, kéo người đối phương hoặc cố tình chơi bóng bằng tay.
Khi cầu thủ vi phạm một trong những lỗi trên, trọng tài sẽ ra quyết định cho đội đối phương hưởng quả đá phạt trực tiếp tại vị trí xảy ra lỗi.
Lỗi phạt gián tiếp
Trọng tài sẽ cho phạt gián tiếp nếu thủ môn mắc phải một trong các lỗi sau: giữ bóng trong tay quá 6 giây, chạm vào bóng ngay sau khi thả mà chưa có cầu thủ nào chạm vào, cố tình dùng tay chạm bóng khi đồng đội đá bóng về, hoặc bắt bóng bằng tay sau quả ném biên từ đồng đội.
Trọng tài cũng sẽ cho đá phạt gián tiếp nếu cầu thủ vi phạm một trong những hành vi sau: ngăn cản thủ môn thả bóng khỏi tay, chơi bóng nguy hiểm, cố tình cản trở bước tiến của cầu thủ đối phương, hoặc vi phạm các lỗi dẫn đến bị cảnh cáo hoặc truất quyền thi đấu.
Phạt thẻ
Trọng tài sử dụng thẻ vàng để cảnh cáo các cầu thủ đang thi đấu trên sân, cầu thủ dự bị hoặc cầu thủ đã được thay ra ngoài.
Trọng tài sử dụng thẻ đỏ để truất quyền thi đấu trực tiếp đối với cầu thủ đang thi đấu trên sân, cầu thủ dự bị hoặc cầu thủ đã bị thay ra ngoài.
Lỗi truất quyền thi đấu
Cầu thủ đang thi đấu trên sân, cầu thủ dự bị, hoặc cầu thủ đã được thay ra sẽ bị truất quyền thi đấu nếu phạm phải một trong các lỗi sau (theo nhận định của trọng tài):
- Lỗi cực kỳ nghiêm trọng, không thể chấp nhận, như hành vi nhổ nước bọt vào đối phương hoặc người khác.
- Có hành vi bạo lực.
- Cố tình chơi bóng bằng tay để ngăn cản bàn thắng hoặc một tình huống có thể dẫn đến bàn thắng của đối phương.
- Dùng lời lẽ hoặc hành động xúc phạm, lăng mạ người khác.
- Nhận thẻ vàng thứ hai trong trận đấu.
Luật bóng đá 11 người Điều 13: Những quả phạt trên sân
FIFA quy định chi tiết về quả phạt trực tiếp và quả phạt gián tiếp.
- Quả phạt trực tiếp: Bàn thắng được công nhận khi bóng đi thẳng vào cầu môn. Nếu bóng chạm chân cầu thủ đối phương và đi hết đường biên ngang, đội đối phương sẽ được hưởng phạt góc.
- Quả phạt gián tiếp: Bàn thắng chỉ được công nhận nếu bóng chạm vào một cầu thủ khác trước khi đi vào cầu môn.
Nếu bóng từ quả phạt trực tiếp đi vào cầu môn, đội đối phương sẽ được quyền phát bóng lên. Nếu quả phạt gián tiếp bóng đi vào cầu môn, đội đá phạt sẽ được hưởng phạt góc.
Vị trí đá phạt: Tất cả cầu thủ đối phương phải đứng cách bóng ít nhất 9,15m và phải ở ngoài khu vực phạt đền cho đến khi cầu thủ thực hiện sút phạt. Bóng được coi là vào cuộc khi đã được đá và di chuyển.
Khi thực hiện đá phạt, nếu một cầu thủ đối phương đứng quá gần so với khoảng cách quy định, quả phạt sẽ được thực hiện lại. Quả phạt cũng phải thực hiện lại nếu đội đối phương thực hiện quả phạt trong khu phạt đền của đội mình mà không đá bóng trực tiếp ra khỏi khu vực phạt đền.
Luật bóng đá 11 người Điều 14: Phạt đền bóng đá
Đội được hưởng quả phạt đền khi cầu thủ đối phương phạm lỗi trong khu vực phạt đền trong khi bóng vẫn đang trong cuộc. Điều này áp dụng khi lỗi được xác định theo quy định và vị trí phạm lỗi nằm trong khu vực phạt đền.
Khi thực hiện quả phạt đền, bóng phải được đặt trên chấm phạt đền đã được đánh dấu trên sân. Thủ môn đứng trên đường cầu môn, giữa hai cột dọc, song song với xà ngang và có nhiệm vụ bắt bóng. Các cầu thủ khác phải đứng sau chấm phạt đền, cách bóng ít nhất 9,15m nhưng vẫn phải trong phạm vi sân thi đấu.
Quả phạt đền chỉ được thực hiện khi trọng tài thổi còi. Cầu thủ đá phạt đền không được phép chạm bóng lần hai nếu bóng chưa chạm vào một cầu thủ khác trước đó. Nếu cầu thủ đá phạt chạm bóng lần hai mà không có cầu thủ nào khác chạm bóng, đội đối phương sẽ được hưởng quả phạt gián tiếp tại vị trí xảy ra lỗi.
Luật bóng đá 11 người Điều 15: Ném biên trong thi đấu
Khi bóng vượt ra ngoài đường biên dọc, dù là lăn trên mặt sân hay đá trên không, cầu thủ của đội không chạm bóng cuối cùng sẽ thực hiện quả ném biên. Đây là phương thức để đưa bóng trở lại trong cuộc và tiếp tục trận đấu.
Tất cả cầu thủ của đội đối phương phải đứng cách vị trí ném biên ít nhất 2m. Nếu cầu thủ đối phương có hành động gây cản trở hoặc làm mất tập trung đối với người thực hiện ném biên, đó được xem là hành vi phi thể thao và sẽ bị phạt cảnh cáo.
Luật bóng đá 11 người Điều 16: Phát bóng trong thi đấu
Khi cầu thủ đội tấn công chạm bóng cuối cùng và để bóng vượt qua đường biên ngang (cả trên mặt sân hoặc trên không), đội phòng ngự sẽ thực hiện quả phát bóng để đưa bóng trở lại trong cuộc. Đây là cách thức bắt đầu lại trận đấu.
Một quả phát bóng có thể trở thành bàn thắng hợp lệ nếu bóng trực tiếp đi vào cầu môn đội đối phương. Quả phát bóng được thực hiện từ bất kỳ điểm nào trong khu vực cầu môn. Trước khi bóng được phát lên, tất cả cầu thủ đối phương phải đứng ngoài khu vực phạt đền.
Cầu thủ thực hiện phát bóng chỉ được phép chạm bóng lần hai sau khi bóng đã chạm vào một cầu thủ khác.
Luật bóng đá 11 người Điều 17: Phạt góc trong thi đấu
Khi cầu thủ đội phòng ngự là người chạm bóng cuối cùng và bóng hoàn toàn vượt ra khỏi đường biên ngang (dù là trên mặt sân hay trên không), đội đối phương sẽ được hưởng quả phạt góc.
Quả phạt góc được thực hiện từ góc sân gần với vị trí bóng vượt qua đường biên ngang nhất. Các cầu thủ đối phương phải giữ khoảng cách tối thiểu 9,15m cho tới khi cầu thủ thực hiện đá phạt.
Nếu cầu thủ thực hiện quả phạt góc chạm bóng lần hai trước khi bóng chạm vào cầu thủ khác, đội đối phương sẽ được hưởng quả đá phạt gián tiếp tại vị trí xảy ra lỗi.
Hiểu rõ luật bóng đá 11 người là chìa khóa để nâng cao trải nghiệm xem bóng đá và tham gia vào trò chơi này. Bài viết này đã tóm tắt những điểm chính của luật bóng đá, nhưng để hiểu sâu hơn, người đọc nên tham khảo toàn bộ luật bóng đá chính thức của FIFA. Việc tuân thủ các quy tắc này giúp đảm bảo tính công bằng, an toàn và tính hấp dẫn cho môn thể thao vua này.
